Samenvatting prof. Marjolein Visser: 'Agro-Ecologie als kompas voor eerlijker voedsel'.

Turnhouts Wetenschapscafé Marjolein Visser
Prof. Marjolein Visser: 'Agro-Ecologie als kompas voor eerlijker voedsel'.

Het laatste wetenschapscafé van het seizoen 2017-2018, we trekken vrolijk de lente/zomer in maar het openingsbeeld dat Marjolein Visser ons te zien geeft confronteert ons met een harde realiteit: 'We are destroying earth'.

Uit een hele reeks grafieken blijkt de exponentiële toename sinds de industriële revolutie maar

vooral de laatste 60 jaar van bevolkingsaantallen, watergebruik, transport, internationaal toerisme, CO², methaan, landgebruik, bevissing, enz. enz.

Philipp Blom beschreef het in zijn boek met de veelzeggende titel 'Wat er op het spel staat'. Het

antwoord is 'Alles' en de vraag is 'Wat kunnen we eraan doen?'

Professor Marjolein Visser reikt ons een van de oplossingen aan onder de noemer 'Agroecologie als kompas voor eerlijker voedsel in tijden van crisis'. Haar betoog is sterk wetenschappelijk

onderbouwd en de hamvraag is: Hoe voeden we ons zodat boeren waardig van hun werk kunnen

leven en zonder de integriteit van de socio-economische systemen aan te tasten, lokaal maar ook die van de hele planeet?

We stellen vast dat landbouw steeds meer gebruik maakt van niet-levende bronnen (fossiele

brandstoffen, niet-nucleaire energie). Alternatieven zijn ecologische energie (zonne-energie) en

energie van levende bronnen: menselijke en dierlijke arbeid, mest, samenwerking, leren. Deze

evolutie is gepaard gegaan met een enorme schaalvergroting in de landbouw en de dramatische

terugval van landschapselementen (hagen en heggen) en insekten bijvoorbeeld.

De aard van het landbouwbedrijf is ook totaal veranderd. We zijn gegaan van boerenlandbouw naar ondernemerslandbouw en evolueren steeds meer naar rentelandbouw waar de schaalgrootte en de inzet van kapitaal doorslaggevend zijn. De uitweg zit in de weg terug, maar hoe? Agroeconomie wil daarvoor een wetenschappelijke basis leveren en wordt gedefinieerd noch enkel door wetenschappelijke principes, noch enkel door sociale bewegingen, noch enkel door een set van praktijken. Er is intermediërende actie nodig tussen deze drie dimensies.

Nog slechts 2% van de bevolking is actief in de landbouw, terwijl dit voor de industriële revolutie nog meer dan de helft was. Grappig is de bevraging die de spreekster houdt bij de deelnemers van het wetenschapscafé met de opeenvolgende vragen: wie in dit publiek is boer, wie is kind van boeren, wie kleinkind, wie teelt er zijn groenten zelf, of koopt ze rechtstreeks bij een boer? De meesten van ons staan zeer ver van de productie van ons voedsel en zijn dus “ontworteld”, ze zouden moeten 'hergronden'.

Als ze even later voorstelt om gedurende twee minuten met je buurman te bespreken hoe we zelf iets kunnen doen aan de geschetste problematiek blijkt hoe groot de betrokkenheid is van het publiek. Iedereen slaat aan het discussiëren en argumenteren.

Met haar pleidooi voor agroeconomie hoopt Marjolein Visser toch een en ander in beweging te

zetten. Toch blijft ze erg pessimistisch. In Vlaanderen, in tegenstelling tot Wallonië en Frankrijk, leeft de problematiek niet of te weinig. Er is weinig aandacht voor agroeconomie. Niet in de media, niet aan de universiteiten, en al zeker niet in de politiek, waar Joke Schauvliege wordt omschreven als de handpop van de Boerenbond' en die staat dan weer voor het model van rentelandbouw. Iets fundamenteel wijzigen zal waarschijnlijk pas lukken na een crash van het bestaande systeem.

Ondertussen kunnen wij toch, als consument, onze duit in het zakje doen. Letterlijk dan, door

voedsel aan te kopen dat dichter bij de producent staat en de boeren eerlijker vergoedt.

Dat we er iets aan willen doen bleek ook uit de geanimeerde vragenronde, waaruit alweer een grote betrokkenheid van de deelnemers naar voor kwam.

 

Uw verslaggever: Philippe Stevens

© Philippe Stevens


Presentatie prof. Marjolein Visser

Download
Prof. Marjolein Visser: 'Agro-Ecologie als kompas voor eerlijker voedsel'.
Turnhouts Wetenschapscafé met prof. Marjolein Visser over 'Agro-Ecologie als kompas voor eerlijker voedsel'.
MarjoleinVisser.pdf
Adobe Acrobat document 22.6 MB

Foto's prof. Marjolein Visser: 'Agro-Ecologie als kompas voor eerlijker voedsel'.


Cartoons Gie Campo