Samenvatting dr Magda Michielsens: 'Ayn Rand: gehaat, geliefd en vooral niet gekend.'

Turnhouts Wetenschapscafé
Dr Magda Michielsens: 'Ayn Rand: gehaat, geliefd en vooral niet gekend.'

Ayn Rand (1905-1982) werd geboren als Alissa Zinovievna (Alice) Rosenbaum, in Sint-Petersburg op 2 februari 1905 en stierf in New York op 6 maart 1982. Ayn Rand was een Amerikaans romanschrijfster en filosofe.

Zij is de grondlegger van de filosofische stroming van het objectivisme (zie verder).
Hoewel ze in Rusland werd geboren en in 1926 naar de VS kwam, heeft ze de theorieën van Aristoteles weer doen herleven, maar sloot haar eigen theorieën daarbij in (zoals haar bewondering voor het kapitalisme). Ze heeft de meeste bekendheid gekregen met haar romans 'The Fountainhead' en 'Atlas Shrugged'. Laatstgenoemd boek is haar 'magnum opus' en werd in een onderzoek van Time Magazine door Amerikaanse lezers, na de bijbel, als belangrijkste boek van de twintigste eeuw betiteld. Ze was atheïst, conservatief, individualist, pleitbezorger van  emancipatie maar geen feministe. Beroemd en geliefd in de VS, slecht gekend en toch verguisd in Europa.

Zij vertaalde haar ideeën niet enkel in literaire teksten maar ook in filosofische beschouwingen en theorieën.

Behalve romancier is zij ook grondlegger van het objectivisme. Samen met de jonge psychologiestudent Nathan Blumenthal (later Nathaniel Branden), diens vrouw Barbara, Barbara's neef Leonard Peikoff, en anderen, richtte zij de Objectivistische Beweging (schertsend aangeduid als 'The Collective') op. Deze kleine kring van vertrouwelingen die ze om zich heen verzamelde groeide uit tot een denktank, en kreeg later de allures van een sekte. In 1954 werd Rand's nauwe relatie met de jongere Nathaniel Branden een romantische affaire, met de toestemming van hun echtgenoten. The Collective ging ten onder aan ruzie en jaloezie: geen van de leden had de overspelige relaties binnen de groep kunnen verwerken.
In 1968 kwam er een breuk in de samenwerking tussen het echtpaar Branden en Rand. De oorzaak is uitgebreid te lezen en zien in het boek en de film Ayn Rand: A sense of Life.

Op het einde van haar leven werd ze geconfronteerd met de nadelen van haar opvattingen. Hoewel haar boeken bleven verkopen, moest Rand in de jaren 1970 een soort leefloon en ziekte-uitkering aanvaarden, twee soorten steun waartegen ze haar hele leven had gefulmineerd. Een aantal leden van The Collective kwam toch naar haar begrafenis, onder wie Alan Greenspan. 

© Jozef Konings


Foto's dr Magda Michielsens: 'Ayn Rand: gehaat, geliefd en vooral niet gekend.'


Cartoons Gie Campo