De spreker begint zijn betoog met situering van het wereldwijde energieprobleem en de cruciale rol van de zon, direct en indirect als energiecentrale.
Mogelijk zal hernieuwbare energie op termijn onvoldoende kunnen blijken om aan de energievraag van zowel bevolking als industrie te voldoen.
Fossiele brandstoffen hebben evenwel het nadeel van productie van het broeikasgas CO2, zodat enkel al op basis van het voorzorgprincipe de beperking van deze emissies aangewezen is.
In dit verhaal past ook kernfusie als potentiële energiebron, zonder CO2- consequenties en beperkte andere afvalproblemen.
In de schoot van de Europese gemeenschap (en Zwitserland) hebben in 2014, 29 onderzoeksinstellingen uit 27 landen, waaronder de werkgever van Dirk Van Eester, het akkoord over het consortium EUROfusion ondertekend.
Internationaal bouwde het platform JET (GB) de eerste generatie reactoren terwijl een ander internationale platform, ITER (FR) nu aan een volgende generaties zal bouwen.
In theorie is kernfusie een enorm grote en relatief zuivere energiebron.
Om ze exploiteerbaar te maken moet deze zon in een 'doos' (lees reactor) gestoken worden, maar de essentie van het probleem vandaag is dat we niet weten hoe deze 'doos' moet gebouwd worden.
Kernsplitsing gaat over het afsplitsen van deeltjes van grote moleculen, kernfusie over het samenvoegen van kleine deeltjes.
Het beste scenario voor fusie is het samenvoegen van de kernen van deuterium (waterstof met 1 neutron) en tritium (waterstof met 2 neutronen) ter vorming van helium-4, een neutron en enorm veel
energie.
Waterstof en deuterium zijn vrij beschikbaar maar tritium moet aangemaakt worden via kernsplitsing. De deeltjes moeten in plasmatoestand zijn, zoals in de zon, met vrije positieve kernen en dito
negatieve elektronen. De reactie is nucleair en niet chemisch.
Om de deeltjes dicht genoeg bij elkaar te brengen om samen te gaan (fusie) is een temperatuur van ca 100 miljoen graden (Kelvin) nodig, waarvoor ze dienen versneld te worden over aanzienlijke
afstand. Slechts bij een voldoende aantal deeltjes is gecreëerde energie groter dan de geïnvesteerde.
Waaraan moet een recipiënt nu voldoen om deze fusie gecontroleerd te kunnen laten verlopen? Een enorm temperatuurverschil over korte afstand moet gecreëerd worden én er blijft interactie met de
wand. Voor dit laatste lijkt nu het element Wolfraam de beste kandidaat, maar (beperkte?) absorptie van radioactief tritium blijft.
Deeltjes moeten langdurig versneld worden waarvoor een "donut"-achtige cirkelstructuur gebruikt wordt. Dit alles moet in plasma-omgeving gebeuren, waarvoor alle deeltjes in een magnetisch
veld in banen "gestuurd" worden.
Is dit alles verre toekomstmuziek?
Op dit ogenblik wordt 2050 vooropgesteld als datum voor ernstige evaluatie van technologie en haar economische rendabiliteit. Het Europese platform waarbinnen verder DEMO-reactoren zullen worden
gebouwd en research zal gebeuren is ITER, met een vestiging in het Franse Cadarache.
In ieder geval blijft de spreker positief over het uiteindelijke resultaat.
Op het pad ernaartoe zal ongetwijfeld een pak aan nieuwe kennis en technologie ontwikkeld worden. Ook zo werkt wetenschap!
© Jozef Konings